Τίτλος: Jose Artigas
Θέση: Οδός Μιχαλακοπούλου & Χατζηγιάννη Μέξη, Ιλίσια
Έτος Κατασκευής: 1950
Υλικό Κατασκευής: Ορείχαλκος
Καλλιτέχνης: Juan Manuel Blanes
Ένα από τα τρία έργα των εθνικών ηρώων – αγνώστων για το ελληνικό κοινό, που τοποθετήθηκαν τη διετία 2000 – 01, επίδημαρχίας Δ. Αβραμόπουλου, κατά μήκος της οδού Μιχαλακοπούλου, είναι ο ανδριάντας του Jose Artigas (Χοσέ Αρτίγας). Το γλυπτό δώρισε στο Δήμο Αθηναίων το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Ουρουγουάης.
Ο Αρτίγας αποδίδεται όρθιος, με το αριστερό του πόδι σε προβολή, να κοιτάζει με ύφος μεγαλόπρεπο και συνάμα στοργικό μπροστά. Η στάση του κορμιού του είναι απλή και καθημερινή. Εικονίζεται με ανοιχτό σακάκι, την κάπα ριγμένη στην πλάτη, με το δεξί χέρι ελαφρώς ανασηκωμένο να κρατά καπέλο και το αριστερό ακουμπισμένο στη λαβή του σπαθιού του. Ο γλύπτης επιλέγει να παρουσιάσει τον Αρτίγας ως έναν λαϊκό άνθρωπο, ανοιχτό κι εγκάρδιο, παρά σαν έναν μεγάλο στρατηγό. Πιθανόν, αυτά τα χαρακτηριστικά να σκιαγραφούν με μεγαλύτερη σαφήνεια την επαναστατική αυτή μορφή του 19ου αιώνα. Το έργο εδράζεται σε ένα τετράγωνο βάθρο, στην πρόσοψη του οποίου υπάρχει η ακόλουθη ένθετη επιγραφή:
GRAL. JOSE ARTIGAS
1764 – 1850
LIBERTADOR DE URUGUAY
ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΧΟΣΕ ΑΡΤΙΓΑΣ
1764 – 1850
ΕΛΕΥΘΕΡΩΤΗΣ ΤΗΣ ΟΥΡΟΥΓΟΥΑΗΣ.
Λοιπές επιγραφές γλυπτού:
(στην πρόσοψη του γλυπτού)
ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΕΝ ΕΤΕΙ 2000
ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΙΑΣ
ΔΗΜ. ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟΥ.
(στη δεξιά πλευρά του ανδριάντα - η υπογραφή του χυτηρίου)
FUND. VIENALI 1950.
Ο Jose Artigas (Μοντεβιδέο Ουρουγουάης 1764 – Παραγουάη 1850) υπήρξε υψηλόβαθμο μέλος του στρατού και εθνικός ήρωας της Ουρουγουάης. Το 1797 εισήλθε στον ισπανικό στρατό αποκτώντας σημαντική στρατιωτική πείρα, ενώ το 1810-11 τον εγκατέλειψε, προσφέροντας τις υπηρεσίες του στην Αργεντινή και την Ουρουγουάη, με στόχο την απόσχιση και ανεξαρτησία τους από τον ισπανικό έλεγχο. Η νίκη στη μάχη του Λας Πιέδρας ήταν η πρώτη μεγάλη στρατιωτική νίκη της Επανάστασης κατά του ισπανικού στρατού. Το 1828 η Ουρουγουάη ανακηρύχτηκε ανεξάρτητη και ο Αρτίγας αναγνωρίστηκε ως πρωτεργάτης του απελευθερωτικού αγώνα.
Ο Juan Manuel Blanes (Μοντεβιδέο Ουρουγουάης 1830 – Πίζα Ιταλίας 1901) ξεκίνησε την καριέρα του ως εικονογράφος στην εφημερίδα, «El Defensor de la Independencia Americana». Το 1854 ίδρυσε το πρώτο του ατελιέ, ενώ το 1859 έλαβε υποτροφία για να σπουδάσει ζωγραφική στην Ιταλία. Η τέχνη του Βlanes χαρακτηρίζεται από μια γενική κλίση προς τα ιστορικά και στρατιωτικά γεγονότα της Ουρουγουάης, της Αργεντινής και της Χιλής. Ζωγράφισε πολλές πανοραμικές σκηνές και προσωπογραφίες ιστορικών προσώπων. Ακόμη, με έντονα αφηγηματικό τρόπο, προσπάθησε να αποτυπώσει χαρακτηριστικά στιγμιότυπα της ζωής των gauchos (γκάουτσος), καταγράφοντας συγχρόνως τις συνήθειες και τον τρόπο ζωής τους.
- https://glypto.wordpress.com/2007/05/page/2 (προσπ. 29/03/2015)
- www.taekpaideutika.gr/artigas.pdf (προσπ. 29/03/2015)
- http://www.britannica.com/EBchecked/topic/37173/Jose-Gervasio-Artigas (προσπ. 29/03/2015)
- http://www.taekpaideutika.gr/ekp_89-90/pdf/07.pdf (προσπ. 29/03/2015) h
- http://www.taekpaideutika.gr/artigas.pdf (προσπ. 29/03/2015)
- http://en.wikipedia.org/wiki/General_José_Gervasio_Artigas (προσπ. 29/03/2015)
- http://en.wikipedia.org/wiki/José_Gervasio_Artigas (προσπ. 29/03/2015)
- http://www.britannica.com/EBchecked/topic/849322/Juan-Manuel-Blanes (προσπ. 29/03/2015)
- http://en.wikipedia.org/wiki/Juan_Manuel_Blanes (προσπ. 29/03/2015)
- Ζ. Αντωνοπούλου, Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια Γλυπτική 1834 – 2004 (Αθήνα: Ποταμός, 2003).
Φωτογράφος: Μαρία Σουρτζή