Τίτλος έργου: Ανδριάντας Σταύρου Καλλέργη
Θέση: Πλατεία Εργατικής Πρωτομαγιάς επί της Οδού Πειραιώς
Έτος Κατασκευής: 1984 - 1985
Υλικό Κατασκευής: Ο ανδριάντας είναι ορειχάλκινος αλλά στην μνημειακή σύνθεση με τις εγχάρακτες παραστάσεις εργατών κυριαρχεί το μάρμαρο.
Καλλιτέχνης: Άγνωστος
Το μνημείο έγινε με επιχορήγηση από τον ΟΑΕΔ. Ο οργανισμός είχε δωρίσει και το οικόπεδο όπου έγινε η μνημειακή σύνθεση στον Δήμο Αθηναίων.
Ο Σταύρος Καλλέργης (1865−1926) ήταν ένας από τους προδρόμους του σοσιαλιστικού κινήματος στην Ελλάδα. Τον Μάιο του 1890 ίδρυσε στην Αθήνα τον Κεντρικό Σοσιαλιστικό Σύλλογο, που αποτέλεσε τον πρώτο σοσιαλιστικό πυρήνα στην Ελλάδα, ο οποίος το επόμενο διάστημα απέκτησε παραρτήματα και σε άλλες πόλεις. Τον επόμενο μήνα ξεκίνησε να εκδίδει την, αρχικά δίμηνη εφημερίδα Σοσιαλιστής στην οποία ανέπτυξε ένα επαναστατικό για την εποχή του σοσιαλιστικό πρόγραμμα. Το πρόγραμμα αυτό μεταξύ άλλων περιελάμβανε: απόλυτη ελευθερία λόγου και συνείδησης, 8ωρη εργασία, κατώτατο μισθό, αργία την Κυριακή κ.ά.. Η πραγματοποίηση αυτών των στόχων κατά τον Καλλέργη μπορούσε να γίνει αν ένα σοσιαλιστικό κόμμα κατάφερνε να κατακτήσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία καθώς και με τους συνδικαλιστικούς αγώνες. Το 1893 οργάνωσε την πρώτη Εργατική Πρωτομαγιά στην Ελλάδα και ύστερα από την ομιλία που εκφώνησε κατευθύνθηκε στη Βουλή όπου διάβασε ψήφισμα, το οποίο όμως ο Πρόεδρος της Βουλής αρνήθηκε να το δεχθεί. Αν και συνελήφθη για την πράξη του αυτή και καταδικάστηκε σε φυλάκιση, η εν λόγω ενέργειά του συνέβαλε ώστε την επόμενη χρονιά ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς να είναι ενωτικός. Όμως κατά την Πρωτομαγιά του 1894 έγιναν πολλές συλλήψεις (μεταξύ των συλληφθέντων ήταν και ο Καλλέργης) και ο εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς απαγορεύτηκε στο εξής.
Φωτογράφος : Χρίστος Κατσιώνης