Metro - Urban Rail

▼

Φιλοκτήτης Οικονομίδης - Filoktitis Economides


Τίτλος έργου: Φιλοκτήτης Οικονομίδης
Θέση: Λεωφόρος Β. Κωνσταντίνου Ωδείο Αθηνών (προαύλιο)
Έτος Κατασκευής: 1962
Υλικό Κατασκευής: Ορείχαλκος
Καλλιτέχνης: Θόδωρος Ι. Βασιλείου

Ο Φιλοκτήτης Οικονομίδης αποδίδεται με ύφος σοβαρό, να κοιτάζει μπροστά. Φορά σακάκι και παπιγιον. Το έργο εδράζεται σε μία μαρμάρινη βάση, στην πρόσοψη της οποίας υπάρχει η εξής επιγραφή:
ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ
1889 – 1957
ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΑΘΗΝΩΝ
1942 – 1957

Ο Φιλοκτήτης Οικονομίδης (Αθήνα, 1889-1957) ήταν διαπρεπής αρχιμουσικός, βιολιστής, βιολίστας και μουσικός παιδαγωγός. Τελείωσε τις νομικές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο, ενώ παράλληλα παρακολουθούσε τα ανώτερα θεωρητικά μαθήματα του Ωδείου Αθηνών (τάξεις Αρμ. Μαρσίκ και Μ. Καλομοίρη). Με την εξαιρετική του αντίληψη ανέβηκε ταχύτατα όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης (ως μαθητής) και της παιδαγωγικής ιεραρχίας (ως καθηγητής). Διακρίθηκε επίσης ως εκτελεστής βιόλας, μετέχοντας (ως βιολιστής και βιολίστας) τόσο στο «Ελληνικό Κουαρτέτο Εγχόρδων» όσο και στο «Ελληνικό Κουιντέτο με πιάνο» (του Γ.Γ. Χωραφά). Έπαιζε επίσης 1η βιόλα στη ΣΟ του Ωδείου Αθηνών. Το 1919 ονομάστηκε καθηγητής των ανώτερων θεωρητικών στο Ωδείο Αθηνών και το 1930, μετά την αποχώρηση του Κωστή Νικολάου, έγινε διευθυντής του Ωδείου (ως το 1939). Ο Θόδωρος Βασιλείου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1917, μια εποχή με τον πολιτικό διχασμό στο απόγειό του, αλλά με έντονη πνευματική παραγωγή καθώς διαφαινόταν το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο, ο Βασιλείου στράφηκε προς τη γλυπτική καταρχάς διότι η οικογενειακή του παράδοση ήταν συνδεδεμένη με τη συγκεκριμένη μορφή τέχνης και μέσω Τήνου και μέσω Εύβοιας. Ο πάππους του από την μητέρα του, Ιωάννης Λαμπαδίτης, ήταν Τήνιος γλυπτής. Ο πατέρας του που καταγόταν από την Εύβοια, είχε βιοτεχνία μαρμάρων και ήταν και ο ίδιος μαρμαρογλύπτης. Έτσι δεν είναι διόλου περίεργο γιατί κι’ αυτός ακολούθησε την τέχνη του γλύπτου. Την έμφυτη κλίση του προς την γλυπτική βοήθησε πολύ ο δάσκαλος του, νατουραλιστής γλύπτης Κώστας Δημητριάδης, ο οποίος του εδραίωσε την πεποίθηση ότι κάθε γλυπτό πρέπει να είναι τέλεια σχεδιασμένο για να μπορέσει να σταθεί και ν’ αντέξει στις διάφορες μεταβολές κι αφαιρέσεις, που τυχόν θα δεχθεί.
 
Ο Θόδωρος Βασιλείου συμμετείχε σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και πολλά έργα του έχουν στηθεί σε δημόσιους χώρους στην Ελλάδα και την Κύπρο. Παρά το ότι υπήρξε ένας από τους σημαντικούς καλλιτέχνες της εποχής μας, με μεγάλη σταδιοδρομία και παραγωγή, παρέμεινε πάντα σιωπηλός και αθόρυβος, προτιμώντας πάντα την ειρηνική ατμόσφαιρα του εργαστηρίου του και τη γαλήνη της σιγής, κατάλληλη να ανθοφορήσει μηνύματα και στοχασμούς και καταφέρνοντας, παρόλο τον έμφυτο και συνειδητό μοναχισμό του, με το πέρασμα του καιρού, η τέχνη του να κατακτήσει τη βαθειά εκτίμηση και την αναγνώριση αξιόλογων μελετητών, ειδικών της τέχνης και συλλεκτών του τόπου μας. Η καλλιτεχνική πράξη του Βασιλείου υπήρξε πάντοτε ιδιότυπη, κάποτε ίσως και άναρχη, χωρίς να υπόκειται σε στενή λογική αλληλουχία, με τα δημιουργικά κίνητρα να είναι άρρητα και αδιόρατα. Η παραδοχή, όμως, αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι ο δημιουργός πορεύτηκε αρχικά με βαθειά πνευματική καλλιέργεια και, στη συνέχεια, με εκτεταμένη νησιώτικη (καταγόταν από οικογένεια γλυπτών από την Τήνο και την Εύβοια) ευαισθησία, που ενωμένες μπόρεσαν να καταξιωθούν σε υψηλή δημιουργία, καθώς η πρώτη βρισκόταν σε συνεχή εμβάθυνση και η δεύτερη σε συνεχή εγρήγορση.


Φωτογράφος: Σοφία Γ. Μπατσίλα